H. Ş. 28.Vech-i İlahi, Ayan-ı Sabite, Nefsi Natıka
28. VECHİ İLAHİ, AYAN-I SABİTE, NEFSİ NATIKA
“Hz. Peygamber; bir gün arkadaşlarıyla otururken, şöyle buyurmuştur: Şunun gibi bir taşım olsaydı, diyerek kafasına işaret etmiştir. Bu taş gökten yere gönderilmiş olsa, geceden önce yere ulaşırdı”
Kafa insanın batın ve zahir hüviyetini temsil eden “yüzünü=vech” kapsar. Baş insanın merkezidir. Yüzde her insanın hakikatini içerir. İnsanın aslı Zati İlimdeki hakikati ayan-ı sabitesidir (ilmi hakikat). Ayan-ı sabite ise “Allah’ın isim ve sıfatlarının bir düzenlemesidir” ve “Uluhiyetin düzenidir”. Yüzdeki nur bu nedenle marifet nuru olarak bilinir. Bu nura ise ancak tevhid ile ulaşılır. İnsanın yüzü hem Zatı, hem sıfatları hemde isimleri içerir. Gökten temsil ayan-ı sabite alemi olan İlahi Zatı İlim mertebesidir. Yerden kasıt şehadet alemidir. Ayan-ı sabitenin, nefsi natıka kanalıyla şehadet alemindeki seyridir. Bu seyir Allah’ın isim ve sıfatları ile suretler olarak temsil edilir. Nefsi natıkanın yüzdeki yeri ise “alın” dır. Secde mahallidir. İnsan secde ettiğinde, yani kendi ayan-ı sabite ve nefsi natıka hakikatinde dürülü olan ilahi isim ve sıfatları Hakk’a teslim ettiğinde yere ulaşır. Baş secde ile tüm tecelli ve taayyün mertebeleri ve ilahi isim ve sıfatlar kaybolmaksızın (gece olmadan) yere ulaşır ve beka kazanır. Yüz ve baş bu özelliklerin temsil edildiği mahaldir. Kalpteki tüm tecellilerin faaliyete geçirildiği ana kumanda merkezidir. İnsandaki tüm faaliyetler, baş (beyin) merkezli faaliyete geçirilir. Tüm tecelli ve taayyünün merkezi Zati İlim olduğu gibi, insandaki tecelli ve taayünlerin merkezi baştır. “Allah Ademi kendi suretinde halketti” ve “Allah Ademi Rahman suretinde halketti” buyuran Hakk, bu özellikleri baş-yüzde toplamıştır. Bu nedenle “O’nun vechi (yüzü-Zatı) hariç her şey helak olacaktır” (Kasas/88) ayeti bu hakikati anlatır. İnsanında hakikati olan ayan-ı sabitesi itibariyle baki olduğunun da bir ifadesidir aynı zamanda. Nefsi ise tezkiye mertebelerine göre ahirette bu hakikatten feyz alacaktır.