“Sonra Kitabı kullarımız arasından seçtiklerimize verdik. İnsanlardan kimi nefsine zulmeder, kimi ortadadır, kimide Allah’ın izniyle hayırlarda öne geçmek için yarışır. İşte büyük fazilet budur” (Fatır/32)

Her insanın Allah’ın katında, İlmi Zatında bir hakikati vardır. Bu “ilmi hakikatlere-ayan-ı sabite” Kur’an talim edilmiştir. Bu nedenle hakikat yüzü (nefsi natıka) Allah’ın nuru ve Kur’anın sırrı makamıdır. Her İnsanın nefsi natıkası Kur’anı açığa çıkaracak şekilde halkedilmiştir. Bu hakikatler Allah’ın isim ve sıfatlarındandır ve uluhiyetin (ilahlığın) düzenidir. İşte insanlar nefsi natıkalarının aslını yaşamadıkları zaman nefsine zulmetmiş olur. Bazıları ise bu hakikati kısmen yansıtır ve bunlar orta halde olan kullardır. Diğer kısmı ise nefsi hakikatini idrak etmiş ve onu sahibine teslim etmiştir. teslim edilen nefise Allah en güzel şekilde tecelli eder. Bu kişiler ise Kur’an üzere hayırlarda yarışırlar. İşte bunlar “abduhu ve resuluhu” hakikati ile yaşayan hakiki kullardır.

Kişiler ayan-ı sabitelerindeki isim ve sıfatları gerçek halleriyle zuhura çıkarmadıklarında nefislerine zulmetmiş olur. İlahi isim ve sıfatların gerçek yüzleriyle kısmen ortaya çıkaran kullar ise orta haldeki kullardır. Hakiki kul olup fazilete ulaşankullar ise ilahi isim ve sıfatları gerçek hüviyetleri ile zuhura çıkarırlar. Her isim hakkına riayet ederek kulluk ederler. “Allah Ademe isimleri talim etti” (Bakara/31) buyuran Allah işte bu kulları öne geçenler olarak tanımlamıştır. Onlar her ismi zuhura çıkardıklarından, bütün isimleri açığa çıkaran “Allah” isminin tecelligahlarıdır. Vücudları ise “Rahman” isminin mazharı olup kendilerinden ilahi isim ve sıfatlar en kemalli şekilde açığa çıkar. Bu vasıf Hz. Muhammed’e (sav) hastır. Varisleri ve vekillerinin temsilleri oranında bu halden hisseleri vardır.