H. Ş. 140. Hakkın Zati Nefsi
140. HAKKIN ZATİ NEFSİ
“Seni hakkıyla sena edemedik, Sen nefsini sen ettiğin gibisin”
Allah’a irfan (Marifetullah) iki kısımdır:
- Marifet-i Zat
- Marifet-i Sıfat ve Esma
Marifet-i Zat yönüyle “Künhü Zat” mertebesi itibariyle Hakk’ı bilmek muhaldir. Hakk’ın Zatını “Zati Nefsi” oluşturur. Hakk, Zatı Nefsini isim ve sıfatları ile açmıştır. İsim ve sıfatlar Zatı Nefsinin açılmış hüviyetidir. Açılmayan kısmı ise “hüviyet gaybı”dır. İnsan sıfat ve isimleri itibariyle Hakk’ın Zatını bir nebze bilebilir. Ancak “Künhü Zat” mertebesinde Zati Nefsin tüm özellikleri bilinemez. Zira henüz açmadığı ve zuhura çıkarmadığı “isim ve sıfatları” mevcuttur. Efendimiz bu hakikati “Künhü Zatını idrak edemedik” hadisiyle açıklamıştır.
“Ben gizli bir hazineydim. Bilinmekliliğimi sevdim. Halkı yarattım” buyuran Allah alemlerdeki zuhurlarıyla bilinir.
Gizli hazine, künhü Zat mertebesidir. Gizli hazineden açığa çıkardığı isim ve sıfatlar ve bunların eserleri ile Hakk bilinir. Hakk’a ise sena ancak bilinenlerüzerinden yaplabilir. “Seni hakkıyla sena edemedik” derken Hakk’ın bu açığa çıkışlarının ötesinde olduğunun idraki vardır.
“Sen nefsini sena ettiğin gibisin” derken Zati Nefsine olanı ise ancak Hakk bilir. Onlarla açığa çıkışlarınıda ancak O bilir. Bu nedenle gerçek senayı ve hamdı ancak Hakk yapabilir. İnsanların hamd ve senasıda buraya yönelirse, Hakk’ın tecelliside gizli hazineyi açmak suretiyle olur. Bunu Efendimiz şu duasıyla talep etmiştir. “Allah’ım bildiğim, başkalarına öğrettiğin ve Zatına ayırdığın isimlerinle Senden ........ istiyorum”
Zatı Nefsinde (gizli hazine) olanı Hakk bildiğinden açılma şartlarınıda O bilir. İnsan talep edendir. “Dua edin icabet edeyim” derken Hakk’a iltica Zat mertebesinden ve bu idrakle yapılırsa, duaya icabette o denli hızlı ve eşsiz olacaktır. Kulun bildiği yönleriyle birlikte, bilmediği yönlerden de tecelli gerçekleşecektir.